Eğer Parkinson hastası iseniz ya da bir yakınınız Parkinson hastası ise yalnız değilsiniz. Türkiye’de 100.000 civarında Parkinson hastası olduğu tahmin edilmektedir. Her yıl yaklaşık 10.000 civarında hastaya yeni teşhis konulmaktadır. Tüm dünyada 10 milyon hasta olduğu bilinmektedir.

Parkinson hastalığı nedir?

Parkinson hastalığı; yavaş, ilerleyici dopamin üretimini sağlayan beyin hücrelerinde kayıp ile seyreden bir beyin hastalığıdır. Dopamin vücut hareketlerini kontrol eden diğer beyin bölgeleri arasında mesajlar ileten bir kimyasaldır. Dopamin insanların akıcı ve koordine hareketler yapmalarını sağlar. İnsan beyninde belli bölgelerde dopamin üreten beyin hücreleri (nöronlar) bulunur. Bu hücreler beynin substabsiya nigra adı verilen belli bir alanında yoğunlaşmış halde bulunurlar. Dopamin üreten hücrelerin %60 ila %80’i kayba uğradığında yeterli miktarda dopamin üretilemez ve Parkinson hastalığı belirtileri ortaya çıkar.

Parkinson Hastalığı Belirtileri

Parkinson Hastalığının İkincil Belirtileri:
• El yazısında küçülme (mikrografi)
• Etkilenen vücut tarafında kol sallamada azalma
• Etkilenen vücut tarafındaki ayakta sürüme
• “Donma” – harekete başlamakta tereddüt
• Yüz ifadesinde donuklaşma (hipomimi)
• Konuşma sesinde canlılık kaybı, boğuk konuşma (hipofoni)
• Geriye doğru düşme eğilimi
• Göz kırpma ve yutma reflekslerinde azalma

Diğer Belirtiler:
• Uzamış depresyon
• Halüsinasyonlar
• Uyku bozuklukları
• Koku duyusunda azalma
• Kabızlık
• Kol, bacak ağrıları
• Ciltte kepeklenme, yağlanma

Parkinson Tanısı Nasıl Konulur?

Bir kişinin Parkinson Hastalığı olup olmadığını doğrulayacak bir test yoktur. Parkinson hastalığı klinik bir tanıdır ve muayene bulguları ile tanı konur. Nöroloji uzmanı, Parkinson hastalığına benzer belirtileri olan diğer hastalıkları dışlamak amacıyla beyin filmleri ve kan testleri ister.

Nöroloji uzmanı tanıyı şu yollarla koyar:
• Detaylı bir tıbbi öykü ve fizik muayene
• Mevcut ve geçmiş tedavi öyküsü
• Nörolojik değerlendirme ve görevler

Parkinson Hastalığı Tedavisi

Hastalığın ortadan tamamen kaldırılmasına yönelik bir tedavi henüz yoktur. Tedavi, hastalığın belirtilerini kontrol altına almaya ve günlük yaşamı kolaylaştırmaya yöneliktir. Parkinson hastalığının tedavisini üç başlık altında toplayabiliriz: ilaç tedavisi, ilaç dışı tedavi ve cerrahi tedavi.

Tedavide ilk adım, bu hastalığın kalıcı bir beyin hastalığı olduğunu ve ilaçların ömür boyu kullanılması gerektiğini kabul etmektir. Hastalar alacakları tedbirlerle hayatlarını kolaylaştırabilir. Örneğin, çabuk yorulma sık görülür. Bu nedenle hastalara ara vererek çalışmalarını öneriyoruz. Ayrıca kiloya dikkat edilmelidir çünkü fazla kilo hareketleri zorlaştırır.

Parkinson hastalığının özel bir diyeti yoktur ancak bazı ilaçlar proteinli gıdalarla alındığında etkisini kaybedebilir. Bu nedenle bu ilaçların belirli zamanlarla alınması önerilir. Sağlıklı beslenme Parkinson hastaları için de geçerlidir.

İlaç Tedavisi

İlaç tedavisinin temel prensibi beyindeki dopamin eksikliğini gidermektir. Ancak dopamin doğrudan verilemez çünkü kan-beyin bariyerini geçemez. Bu nedenle dopaminin ön maddesi olan levodopa kullanılır. Levodopa, beyne geçtikten sonra dopamin’e çevrilir.

Levodopa halen Parkinson’un en etkili ilacıdır ve 1960'lı yıllardan beri kullanılmaktadır. Bunun yanında antikolinerjikler, MAO inhibitörleri, dopamin agonistleri ve apamorfin gibi ilaçlar da kullanılır. Depresyon sık görüldüğünden antidepresan ilaçlar da reçete edilebilir. İlerleyen evrelerde unutkanlık görülürse, kolinesteraz inhibitörleri başlanabilir.

Parkinson Cerrahisi

Cerrahi tedavi ilk kez 1940’larda uygulanmıştır. Levodopa ile başarı sağlandığında bir süre terk edilmiştir. Ancak uzun süreli levodopa kullanımına bağlı olarak gelişen istemsiz hareketlerde cerrahi tekrar ön plana çıkmıştır.